Višegrad

Višegrad je naselje i središte istoimene općine u istočnom dijelu Bosne i Hercegovine, na rijeci Drini. Nalazi se u prostranoj kotlini rijeke Drine, na brežuljkastim padinama koje se blago uzdižu u planine visoke preko 1000 metara. Višegradska kotlina je jedna od rijetkih proširenja u toku rijeke Drine koji se sastoji djelimično od visokih klisura i planina.

Višegrad se prvi put spominje 1433. godine kada je pripadao moćnoj srpskoj vlastelinskoj porodici Pavlovića, pod čijom je upravom bio i srednjovjekovni grad Dobrun. Na vrhu brda iznad drinskog mosta nalaze se tragovi starog grada ili Pavlovine (po vojvodi Pavlu Radenkoviću). Same ruševine se nalaze na dva mjesta i zovu se "Gornji grad" i "Donji grad". Pri dnu starog grada, na nepristupačnim stijenama iznad Drine nalazi se kula koja je u narodu poznata kao "Kula Kraljevića Marka", a koja je imala ulogu osmatračnice. To je okrugla građevina čija visina danas iznosi 8 m, a za vrijeme Turaka zatrpana je kamenjem kako se u nju ne bi skrivali hajduci i srpski ustanici. Kako je zapisao čuveni turski putopisac Evlija Čelebija, Mehmed Paša je oko 1577. godine sagradio donju Višegradsku varoš, a pošto je postojalo i naselje iznad, odnosno više njega grad je dobio ime Višegrad.

Po turskim izvorima 1544. godine ovaj grad osvaja Osman Paša i on ostaje pod turskom vlašću, sve do Berlinskog kongresa 1878. godine kada čitavu Bosnu preuzima Austro-Ugarska. Dolaskom Austrougara Višegrad dobija konture gradske sredine. Oni grade vodovod, uvode zemljišne knjige, grade uskotračnu prugu i javne građevine.

Poslije Prvog svijetskog rata Višegrad ulazi u sastav Kraljevine Jugoslavije, u okviru Bosne i Hercegovine.  Prvi i Drugi svjetski rat su ostavili grad u ruševinama, većina objekata je bila teško oštećena, uključujući i višegradsku ćupriju.

Višegrad se danas nalazi u okviru Republike Srpske, jednog od 2 entiteta nezavisne države Bosne i Hercegovine.

Znamenitosti koje možete obići u Višegradu:

Drina Ćuprija

Most Mehmed-paše Sokolovića (Stari most u Višegradu) nalazi se u gradu Višegradu blizu granice između Bosne i Hercegovine i Srbije i predstavlja jedno od najmonumentalnijih djela arhitekture koja je nastala u razdoblju od 15. do 19. vijeka u Bosni i Hercegovini.  Most je jedan od najznačajnijih nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine, a u julu 2007. godine upisan je u UNESCO listu svjetske kulturne baštine.

Višegradska ćuprija na Drini je zadužbina velikog vezira Mehmed-paše Sokolovića (tur. Sokollu Mehmet Paşa, 1505. ili 1506-1579). On je jedan od velikih osmanskih vojskovođa porijeklom iz Bosne.  Rodio se u selu Sokolovići pored Rudog 1505. ili 1506. godine, a kao dijete pravoslavnih roditelja. U to vrijeme postojao je običaj poznat kao Divširma, odnosno „Danak u krvi”. Srpska djeca su na silu otimana i odvođena u Tursku gdje su prevođena u islam i školovana u njihovim vojnim školama gdje su postajali Janjičari, elitni vojnici turskog carstva. Tako je iz okoline Višegrada kao dijete odveden i Bajica Sokolović i dobija ime Mehmed. On će kasnije zahvaljujući svojoj sposobnosti postati oficir osmanske vojske, a na vrhuncu svoje moći postaje veliki vezir, odnosno premijer države po današnjim standardima. Na vrhuncu svoje moći naređuje da se u Višegradu na Drini sagradi most kome ravna nema.

Most je izgrađen u periodu od 1571. do 1577. godine, a gradio ga je tada najčuveniji turski arhitekta Kodža Mimar Sinan. Izgrađen je u istočnjačkom stilu i predstavlja remek dijelo tadašnje graditeljstva.

Andrićgrad

Andrićgrad ili Kamengrad je grad, kulturni centar i vrsta etno-sela, koji se nalazi na lokaciji Ušće na samom ušću rijeka Drina i Rzav u Višegradu čiji je idejni tvorac režiser Emir Kusturica. Grad je izgrađen od kamena i u njemu se nalazi pedesetak objekata.
Spomenik Ivi Andriću se nalazi na Trgu Nikole Tesle u centralnom dijelu Andrićgrada. Spomenik koji je visok 2,4 metra. Spomenik je nastao kao reagovanje na rušenje biste Ive Andrića u Višegradu 1991. godine. Bistu Ive Andrića u Višegradu su 1. jula 1991. godine macolama srušila petorica muslimanskih ekstremista koje je predvodio Murat Šabanović, a zatim je bacili u rijeku Drinu.
Spomenik Njegošu, nalazi se na istoimenom trgu, ispred crkve svetog kneza Lazara, čuvajući leđa Ivi Andriću. Spomenik je identičan spomenicima u Podgorici i Beogradu. Na postamentu spomenika ispisano je: "tragičnom junaku kosovske misli“.

Vožnja Ćirom

Pruga uskog kolosijeka Višegrad - Vardište predstavljala je dio nekada čuvene „Istočne pruge“ (njem. „Bosnische Ostbahn“ ili pruga „Sarajevo - Ostgrenze “, odnosno Sarajevo-istočna granica) koju je izgradila Austro-Ugarska u periodu od 1903. do 1906. godine, povezujući na taj način istočnu Bosnu sa Sarajevom i ostatkom Austro-Ugarske Monarhije. Sa cijenom od 75 miliona zlatnih kruna (450 hiljada zlatnih kruna po kilometru) to je bila jedna od najskupljih pruga u svijetu izgrađenih do tog doba. Kada se preračunaju svi troškovi gradnje pruge dolazi se do nevjerovatne cijene od 1 kilograma čistog zlata za metar pruge. Izgradnja ove pruge bila je motivisana isključivo strategijskim značajem, budući da se Višegrad tada nalazio na granici između Austro-Ugarske i Srbije. 

Prva ćirina kompozicija prošla je kroz živopisnu dolinu rijeke Rzav 4. jula 1906. godine do Dobruna, a 1. avgusta iste godine otvoren je i dio pruge do Vardišta. Poslije završetka Prvog svjetskog rata pristupilo se gradnji nastavka ove pruge od Vardišta do Užica u Srbiji, a ova trasa svečano je otvorena 25. januara 1925. godine. Od tada pruga je bila žila kucavica čitavog ovog kraja i bila važna željeznička veza između Bosne i Srbije punih 49 godina. 

Krstarenje Drinom

Zapitajte se kada ste posljednji put uživali u čarima prirodne sredine, bez buke, zagađenog vazduha, betona oko vas. Ukoliko želite da se odmorite od svega ovoga i da uživate u netaknutoj prirodi, osluškujete zvuk rijeke, udišete svjež vazduh, jedete prirodno spremljenu hranu i zaboravite na sve vaše obaveze predlažemo vam da prilikom posjete Višegradu planirate i vrijeme za cjelodnevni izlet brodom kroz kanjon Drine, drugim po veličini kanjonom u Evropi.

Manastir Dobrun

Manastir Dobrun, u izvorima poznat kao Kruševo, nalazi se u živopisnom planinskom kraju na putu Višegrad –Užice , 12 km od Višegrada u klisuri rijeke Rzav. Posvećen je Blagoveštenju a podigli su ga župan Pribil i njegovi sinovi Stefan i Petar 1343. godine. Ovaj poslednji je, 1383.godine, kao monah Jovan, sazidao i živopisao pripratu. Već 1393. godine, kada su Turci prvi put provalili u Bosnu, manastir je stradao. Obnovili su ga despot Stefan Lazarević i kneginja Milica. Negdje na granici 18 i 19 vijeka manastir je opustjeo. O nastanku i ranijoj historiji manastira nema pouzdanih podataka. Zna se da je jedno vrijeme bio sjedište mitropolije. 

U svojoj historiji je mnogo puta uništavan i rekonstruisan. Najveće stradanje manastir je doživjeo u toku drugog svjetskog rata, kada su ga Nijemci koristili kao skladište oružja, a pri povlačenju 1945. godine digli su ga u vazduh. Obnovljen je 1946. godine. 

Manastir je bio u potpunosti živopisan. Najpoznatije, do danas sačuvane freske su freska cara Dušana sa ženom Jelenom i sinom Urošem, kao i freska sa ktitorom manastira, županom Pribilom, njegovim sinovima i zetom Stanom. 
Manastir je dugo vremena služio samo kao dobrunska crkva, a od 1993. godine obnovljeno je monaštvo i Dobrun ponovo postaje aktivni manastir. U sklopu manastirskog kompleksa nalazi se Muzej Prvog srpskog ustanka, Galerija, kao i Muzej Mitropolije dabrobosanske. 

Višegradska banja

Višegradska Banja nalazi se 5 km sjeverno od Višegrada. Smještena je u gustoj borovoj šumi na nadmorskoj visini od 414 m. Zbog svoje nadmorske visine i prirodnog okruženja ima i karakteristike vazdušne banje. Termalne vode Višegradske banje imaju karakteristike radioaktivne karbonatne homeoterme, temperature 34ºs. Osnovna ljekovita svojstva potiču od njene radioaktivnosti, čiji je nosilac radon i njegovi produkti raspadanja. Po radioaktivnosti Višegradska banja je na prvom mjestu u Bosni i Hercegovini, a na drugom mjestu u bivšoj Jugoslaviji. 

Hamam u Višegradskoj banji

U prošlosti je bila izgrađena u potpunosti od drveta. Ima oblik jednobrodne bazilike i nije freskopisana. Interesantan je sam prostor na kome se ona nalazi, a to je planinska zaravan prekrivena travom, oko koje se nalazi visoka borova šuma.