Bjelašnica

Bjelašnica

Planina Bjelašnica se nalazi u središnjem dijelu Bosne i Hercegovine, smještena jugozapadno, na udaljenosti od samo 25 km, od Sarajeva. Do nje je planina Igman, na kojima je održan veći dio takmičenja XIV Zimskih olimpijskih igara u alpskim i nordijskim disciplinama kao i skokovima.Zima, od novembra do maja mjeseca, napravi snježne smetove visoke i do nekoliko metara koji predstavljaju poseban izazov za ljubitelje zimskih sportova. Ovo godišnje doba posebno je interesantno upravo zbog pejzaža koji pruža planina prekrivena snježnim prekrivačem, nalik na bijelu pustinju oblivenu zrakama sunca, iznad koje se prostire ništa više nego nebeski krajolik.

Ljepotu planine povećavačudljivost njene klime. Ona je rezultat geografskog položaja Bjelašnice u Dinarskim planinama, geološkog sastava i nadmorske visine. Najviši dio dinarske pregače prema Jadranskom moru u dužini od 300 m predstavlja granicu utjecaja dvije klima - mediteranske i kontinentalne. Tako se na Bjelašnici sukobljavaju vazdušne mase sa mora i planine. Takvo sukobljavanje rezultira izlučivanjem kišnih i sniježnih padavina u jesenjem periodu, a u zimskom periodu do padanja velikih količina snijega, koji se u proljeće dugo zadržava. Ove klimatske specifičnosti su pogodne za razvoj zimskih sportova.

Na najvišem dijelu (2067m nadmorske visine) podignuta je 1894. godine meteorološka stanica, koja je ujedno i najviša stalno nastanjena tačka u Bosni i Hercegovini. Sam vrh je po tome i dobio ime Opservatorija, a sama planina po bjelini kamena i snjegovima koji se zadržavaju na vrhovima i do augusta mjeseca.

Karakteriše je izuzetna promjenljivost klime tako da je na njoj moguće doživjeti tri godišnja doba u jednom danu. Zime su izuzetno oštre i duge tako da se proljeće osjeća tek polovinom maja, a kratka ljeta znaju biti praćena talasima hladnog vazduha. Srednja godišnja temperatura iznosi samo 0,7°C zbog izrazito niskih zimskih temperatura. Najviša temperatura dostiže 24°C, a najniža -41°C. Ljeti je prekrivena gustom zelenom travom, a zimi i do 4m visokim snijegom. Snažni vjetrovi i gromovi su klimatsko obilježje ove veličanstvene bosanske planinske ljepotice.

Lukomir

Na gotovo 1500 metara nadmorske visine nalazi se najviše i najizoliranije selo u cijeloj zemlji. Selo Lukomir je jedinstveno po svojim kamenim kućama koje su prekrivene šindrom od trešnjinog drveta. Selu je nemoguće prići, osim na skijama ili pješice već sa dolaskom prvog snijega u decembru, sve negdje do aprila, a ponekad i duže. Nedavno izgrađena planinarska koliba sada je u potpunosti spremna da primi goste. Odavde se može planinariti duž hridi iznad kanjona rijeke Rakitnice koja se nalazi nekih 800 metara ispod Lukomira. Lukomir je poznat po svojoj tradicionalnoj odjeći, a žene i danas nose pletene odjevne predmete kakvi su se nosili i prije nekoliko stoljeća. Jedna od verzija historije današnjeg Lukomira ima mnogo dokaza da stanovništvo vodi porijeklo iz Podveležja u Hercegovini. Ova polunomadska plemena su se tokom ljetnih mjeseci uslijed nedostatka vode selila na Bjelašnicu. Podveležje, suhi plato iznad Mostara, nije tokom ljetnih mjeseci obezbjeđivao dovoljno bilja kako bi ova stočarska plemena mogla opstati. Iz razloga koji nisu u potpunosti poznati, mnogi od stanovnika Podveležja su se trajno nastanili u kanjonu, a nešto kasnije i na mjestu na kome se danas nalazi Lukomir.